Aπό το ιστολόγιο Ανωτάτη Σχολή Κακών Τεχνών με τίτλο: ‘αγορά’ σήμαινε ‘κοπάδι (μέσα σε μαντρί)’
φίλες και φίλοι
Η αρχαιότερη μαρτυρία της λέξης αγορά βρίσκεται στα κρατικά αρχεία της μυκηναϊκής Πύλου, που συντάχθηκαν στο δεύτερο μισό του 13ου π.Χ αιώνα (1250-1200 ) και διέσωσε, ψήνοντάς τα, η φωτιά που έκαψε το ανάκτορο.
Tόσο τα κρατικά αρχεία της μυκηναϊκής Πύλου όσο και η ετυμολογία δεν μας αφήνουν περιθώρια να εκφράσουμε επιφυλάξεις ως προς την ποιμενική προέλευση και το ποιμενικό περιεχόμενο του όρου.Η πρώτη σημασία της λέξης ήταν «συγκεντρωμένο πλήθος ζώων» ή «κοπάδι που οδηγείται (στη βοσκή ή στο μαντρί)».
Θα ξαναδιαβάσουμε τη λέξη στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια.
Μετά από πέντε αιώνες συνεχούς χρήσης είναι βέβαιο ότι δεν έχει απομείνει ίχνος από την ποιμενική σημασία της μυκηναϊκής λέξης.
Τώρα η λέξη δηλώνει τη συγκέντρωση του λαού, τον τόπο αυτής της συγκέντρωσης και το λόγο που εκφωνείται σε αυτήν. Αργότερα απόκτησε και τη σημασία του τόπου της διεξαγωγής της αγοράς (ωνή) και πώλησης (πρασις) εμπορευμάτων, ακόμα και την ίδια την πράξη της αγοραπωλησίας.
Πως όμως από την ποιμενική σημασία του όρου φτάσαμε σε αυτήν που δηλώνει τον τόπο και τη πράξη της αγοραπωλησίας εμπορευμάτων;
Για να φτάσουμε στην εξήγηση αυτής της τελευταίας σημασίας, που επιβιώνει μέχρι και στις μέρες μας, θα πρέπει να πιάσουμε την όλη σημασιολογική εξέλιξη της λέξης από την αρχή.
Και η αρχή είναι η εποχή της σύνθεσης της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, η ύστερη γεωμετρική (850-750 π.Χ.) και αρχαϊκή εποχή (750-500).
Η πρώτη σημασία είναι αυτή της συγκέντρωσης, της συνάθροισης του ανδρών (δηλαδή, των πολεμιστών, μιας κι αυτό σημαίνει η λέξη ανήρ) από την πολεμική αριστοκρατία.
Εύλογα λοιπόν θα διατυπωθεί το ερώτημα: γιατί χρησιμοποιήθηκε ένας ποιμενικός όρος που δηλώνει το κοπάδι για να δηλωθεί η συνέλευση των ανδρών που συγκαλεί η πολεμική αριστοκρατία;
Η Ιλιάδα και η γλώσσα μας δίνουν την απάντηση: στην Ιλιαδα οι ηγέτες καλούνται ποιμένες λαών – κι αυτό σημαίνει ότι οι λαοί, οι άνδρες δηλαδή, εκλαμβάνονται ως εκτρεφόμενα ζώα. Με τον καιρό, η λέξη άρχισε να δηλώνει και το τόπο της συνέλευσης των ανδρών.
Εκεί, στην αγορά, στο τόπο της συνέλευσης των ανδρών, άρχισε και η αγοραπωλησία ενός εμπορεύματος, του πρώτου λογικά και χρονικά εμπορεύματος, που χωρίς αυτό ο δουλοκτητικός τρόπος δεν θα μπορούσε όχι μόνο να λειτουργήσει αλλά ούτε καν να υπάρξει.
Το εμπόρευμα αυτό ήταν ένα θύμα απαγωγής, ένας αιχμάλωτος παραγωγός του κοινωνικού πλούτου, που οι Ρωμαίοι ονόμασαν instrumentum vocale, ομιλούν εργαλείο, και οι Έλληνες, ανδράποδον, που πλάστηκε με πρότυπο τη λέξη τετράποδον.
.
H συνέχεια Εδώ
.
