Τολστόϊ: "Τι λοιπόν να κάνουμε"

(Tι θα γινόταν αν καλούσαν σε πόλεμο και δεν πήγαινε κανείς;)

..

.

Άρθρο στην Ελευθεροτυπία με τίτλο: Τι λοιπόν να κάνουμε*

.

Του ΠΕΡΙΚΛΗ ΚΟΡΟΒΕΣΗ

.

«Ολοι μας οι φόροι εισπράχθηκαν διά της βίας.

Οι θεσμοί μας (τα δικαστήρια, η αστυνομία μας αλλά -πάνω από όλα- οι στρατοί μας) πρέπει να καταργηθούν».

.
Αυτά έγραψε ο Τολστόι στον Γκάντι στις 7.9.1910.

Αυτή η επιστολή υπάρχει ολόκληρη στο υπέροχο βιβλίο του Τζέι Παρίνι, «Ο τελευταίος σταθμός », που αφορά τον τελευταίο χρόνο της ζωής του Τολστόι (Εκδόσεις «Τόπος»). Πέρασαν από τότε εκατό ολόκληρα χρόνια.

.

Οι δύο αυτοί σοφοί επαναστάτες είχαν μια πυκνή αλληλογραφία, που εκδόθηκε σε βιβλίο. Από ό,τι γνωρίζω, αυτό το έργο δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά.

Εγώ ξέρω ένα μέρος αυτής της αλληλογραφίας.

Το βιβλίο αυτό με την αλληλογραφία Τολστόι - Γκάντι εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη περίπου το 1910 και είναι δυσεύρετο για έναν κοινό θνητό. Αλλά το έργο τους υπάρχει και μας δίνει ιδέες και εμπνεύσεις για την εποχή μας.

Σήμερα οι κομμουνιστικές ιδέες όπως αυτές διαμορφώθηκαν στην ΕΣΣΔ ή οι σοσιαλδημοκρατικές θεωρίες στη Δύση βρίσκονται σε πλήρη εκφυλισμό και αποσύνθεση. Είναι πια οργανικό μέρος του καπιταλιστικού συστήματος.

Η γλώσσα που χρησιμοποιούν είναι ένας δημαγωγικός αριστερός βερμπαλισμός και ό,τι δηλώνουν σημαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Αποτέλεσμα:

Η πλήρης ανυποληψία του κατεστημένου αριστερού λόγου που συχνά αγγίζει τα όρια της γελοιότητας.

Αυτό μπορεί να έχει και ένα θετικό αποτέλεσμα. Μπορεί το παλιό να πεθάνει και να γεννηθεί κάτι καινούργιο.

Οταν ένας άνθρωπος πεθαίνει το καταλαβαίνουμε αμέσως, όσο και αν είναι δύσκολο να το πιστέψουμε.

Αν αυτό συμβεί σε κάποιο πολιτικό θεσμό, π.χ. ένα κόμμα, το πτώμα του μπορεί να περιφέρεται άθαφτο για πολύ καιρό.

Οι ιδέες των Γκάντι και Τολστόι σήμερα είναι πιο επίκαιρες από τότε που διατυπώθηκαν και έχουν πάρει μια παγκόσμια διάσταση, άσχετα αν δεν διαμορφώθηκε ποτέ ένα δόγμα Γκαντισμού - Τολστοϊσμού.

Ο Γκάντι στην εποχή του είχε δημιουργήσει ένα τεράστιο κίνημα και είχε υποστηρικτές σε όλο τον κόσμο. Αυτό είναι γνωστό. Αλλά το κίνημα των τολστοϊκών είναι σήμερα σχεδόν άγνωστο.
Παντού στη Ρωσία υπήρχαν οργανώσεις που επέζησαν για πολλά χρόνια και διαλύθηκαν βίαια από τους μπολσεβίκους και πολλοί τολστοϊκοί εξαφανίστηκαν χωρίς να αφήσουν πίσω τους κανένα ίχνος.

Σήμερα διαμορφώνεται σε όλο τον κόσμο μια Αριστερά του 21ου αιώνα.

Μπορεί ακόμα να μην έχει αποκρυσταλλωθεί, να είναι ακόμα αδύνατη για να παίξει κάποιο κεντρικό ρόλο, αλλά εντούτοις η παρουσία της είναι ορατή και έχει αποδώσει ένα παγκόσμιο φόρουμ.

Αλλά τώρα μπορούμε να δούμε τα χαρακτηριστικά της.

- Το πρώτο είναι ο σαφής αντικαπιταλισμός της και προτείνει ένα εναλλακτικό μοντέλο, με το γνωστό σύνθημα «Ενας άλλος κόσμος είναι εφικτός».

- Το δεύτερο είναι η άρνηση της βίας ως πολιτικού εργαλείου αλλαγών και στη θέση της μπαίνει η ανυπακοή.

- Τρίτον, οι αλλαγές θα γίνουν με τη δύναμη των μαζικών κινημάτων που θα αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού και θα δρουν με πλήρη συνείδηση των συμφερόντων τους.

- Το τέταρτο είναι η κατάργηση του ψευδοδιλήμματος, μεταρρύθμιση ή επανάσταση.
Το καινούργιο θα χτίζεται μέσα στην παλιά κοινωνία και είναι αυτό που θα αναπτυχθεί για να δώσει τη μελλοντική κοινωνία.

Αρα χειμερινά ανάκτορα δεν υπάρχουν για να καταληφθούν.

- Ενα ακόμα στοιχείο είναι αυτονομία των κινημάτων χωρίς πάτρωνες και καθοδηγητές, η αυτόβουλη συνεταιριστική οργάνωση που θα καταλήγει σε ένα συνομοσποδιακό καθεστώς που θα κυριαρχεί η άμεση δημοκρατία και θα βάλει σε αμφισβήτηση τον ρόλο του κράτους.

.

Μοιάζουν ουτοπικά όλα αυτά.

Αλλά καλύτερα ουτοπιστές μαζί με τους Γκάντι και Τολστόι παρά ρεαλιστές με την Παπαρήγα και τον Τσίπρα.

.

Και μια που το έφερε η κουβέντα. Στο σημείο που η Αριστερά στην Ελλάδα δεν προσαρμόζει τα βήματά της με την εποχή της, τότε αντί για πολιτική, θα παίζει ένα θέατρο παραλόγου προς μεγάλη τέρψη των αρχόντων ετούτης της γης.

*Τίτλος βιβλίου του Τολστόι

perkor29@gmail.com