Σκίτσο του Turcios, από το «World Press Cartoon»
Άρθρο του Γ.Γλυνού από το περιοδικό Γαλέρα
με τίτλο Ζωή χωρίς ευρώ
Όποιο και αν είναι το σενάριο για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, το φινάλε δεν είναι καθόλου ευχάριστο.
Απλά φαίνονται τα πράγµατα. Θα έχουµε και πάλι τη δραχµή. Τα χαρτονοµίσµατα θα έχουν και πάλι την εικόνα του Κολοκοτρώνη, του Καποδίστρια, του Ρήγα Φεραίου. Μάλλον θα προσθέσουµε και την εικόνα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και µπορεί να βάλουµε και τη φωτογραφία του πρωθυπουργού που µας έβγαλε από το ευρώ.
Στα κέρµατα θα µπορούσαµε να βάλουµε και νεότερους πολιτικούς ηγέτες, και στις δεκάρες ή έστω στις πεντάρες θα µπορούσαµε να προσθέσουµε και τη φωτογραφία κάποιων πολιτικών στελεχών της Αριστεράς που έδωσαν µάχες κατά του συµφώνου σταθερότητας.
Καλά, αυτά τα ξέρουµε, θα πει κανείς, και παράτα τα νεοφιλελεύθερα καλαµπούρια.
Πώς θα είναι η διαδικασία της εξόδου; Αυτό είναι το ερώτηµα.
Κι αυτή απλή φαίνεται. Υπάρχουν όµως δύο σενάρια, όπως λένε και οι οικονοµολόγοι.
Το ένα είναι µε προαναγγελία της εξόδου από την ευρωζώνη και το δεύτερο είναι το ξαφνικό χωρίς προαναγγελία.
Πρώτο σενάριο: Έξοδος από το ευρώ µε προαναγγελία
Σύµφωνα µε το πρώτο σενάριο της προαναγγελίας, όλοι ή σχεδόν όλοι οι Έλληνες θα επιθυµούν διακαώς την επιστροφή στη δραχµή.
Θα έχουν εµπιστοσύνη στο εθνικό µας νόµισµα και δεν θα σκεφτούν να κερδοσκοπήσουν εις βάρος του.
Θα εξαγγελθεί λοιπόν το γεγονός, θα προσδιοριστεί η ηµεροµηνία εξόδου και όπως είχε γίνει µε την είσοδο στο ευρώ.
Στο ενδιάµεσο χρονικό διάστηµα, ας πούµε δύο τρεις µήνες το πολύ, θα γίνει η αναγκαία προετοιµασία.
Θα αρχίσουν να τυπώνονται οι νέες δραχµές και θα περάσει από τη Βουλή η σχετική νοµοθεσία. Η νοµοθεσία θα λέει τα αντίθετα από αυτά που λέει σήµερα, δηλαδή τα ίδια µε αυτά που έλεγε πριν την αλλάξουµε για να µπούµε στο ευρώ.
Θα λέει:
- Ότι το νόµισµα που έχει υποχρεωτική κυκλοφορία σε όλη την ελληνική επικράτεια και γίνεται αναγκαστικά αποδεκτό είναι η δραχµή και µόνο αυτή.
- Οι συναλλαγές από ιδιώτες σε άλλα νοµίσµατα (και βεβαίως και σε ευρώ) θα απαγορεύονται.
- Ότι η Τράπεζα της Ελλάδος αποχωρεί από το σύστηµα των Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών, παύει να είναι ανεξάρτητη από την ελληνική κυβέρνηση και να εξαρτάται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Γίνεται και πάλι εξαρτηµένη από την ελληνική κυβέρνηση και υπό την καθοδήγησή της ασκεί το εκδοτικό προνόµιο έκδοσης δραχµών.
Ύστερα από όλα αυτά την προσδιορισµένη ηµεροµηνία όλες οι καταθέσεις και όλα τα πάσης φύσεως χρηµατοπιστωτικά διαθέσιµα που έχουν οι έλληνες υπήκοοι θα µετατραπούν από ευρώ σε δραχµές.
Το ίδιο θα γίνει και µε όλο το χρέος του ελληνικού δηµοσίου, είτε το κατέχουν Έλληνες είτε ξένοι. Την ίδια ηµέρα όλοι ή σχεδόν όλοι οι Έλληνες, οι οποίοι όπως υποθέσαµε σε αυτό το σενάριο περίµεναν πως και πως την επιστροφή στη δραχµή, τρέχουν όσο πιο γρήγορα µπορούν να παραδώσουν στις τράπεζες ό,τι ευρώ τους έχουν ξεµείνει στις τσέπες τους – εκτός από κάτι ψιλά που τα κρατάνε για αναµνηστικά.
Δεύτερο σενάριο: Ξαφνική έξοδος χωρίς προειδοποίηση
Ας δούµε όµως και το άλλο σενάριο, δηλαδή εκείνο της ξαφνικής µετάβασης από το ευρώ στη δραχµή, δηλαδή της µετάβασης χωρίς προειδοποίηση.
Σε αυτό το σενάριο γίνεται η εκτίµηση ότι ένα µεγάλο µέρος των Ελλήνων καταγγέλλει µεν το ευρώ, το σύµφωνο σταθερότητας και όλα τα παρεπόµενα αλλά δεν εκτιµά ιδιαίτερα το εγχείρηµα της επιστροφής στη δραχµή.
Προτιµάει την έστω και άσχηµη σηµερινή κατάσταση µε το ευρώ.
Σε αυτή τη περίπτωση, η έξοδος από το ευρώ δεν θα έχει λαϊκή υποστήριξη και θα έχουµε ένα σκηνικό που θα θυµίζει τις πάλαι ποτέ ξαφνικές υποτιµήσεις αλλά µε ακόµα περισσότερα προβλήµατα.
Μια Παρασκευή απόγευµα µετά τις έξι που θα έχουν κλείσει όλες οι τράπεζες, ανακοινώνεται µε δραµατικό αλλά και ηρωικό ύφος η ιστορική απόφαση της εξόδου από το ευρώ και η επιστροφή στη δραχµή.
Όλα όσα προβλέπει το προηγούµενο σενάριο τής εκ των προτέρων εξαγγελίας γίνονται στα γρήγορα σαν να έχει γίνει πραξικόπηµα
Μέχρι να ψηφιστούν οι νόµοι από τη Βουλή οι τράπεζες παραµένουν κλειστές.
Ο Χολαργός αρχίζει αµέσως να τυπώνει δραχµές και µέχρι να τις τυπώσει δεν γίνονται αναλήψεις σε µετρητά ακόµα κι όταν ανοίξουν οι τράπεζες.
Όλοι όσοι έχουν ευρώ στις τσέπες και στα πορτοφόλια τα κρύβουν σε σεντούκια και δεν τα αλλάζουν µε δραχµές. Γίνονται παράνοµα συναλλαγές σε ευρώ όπως σε όλες τις σοβαρές Μπανανίες του κόσµου.
Στον παλιό καλό καιρό...
Και στα δύο αυτά σενάρια «λύνεται» το πρόβληµα των ελλειµµάτων και του χρέους καθώς και η απειλή χρεοκοπίας.
Η κυβέρνηση τυπώνει δραχµές µέσω της Τράπεζας της Ελλάδος και πληρώνει τις υποχρεώσεις του ελληνικού δηµοσίου.
Θα έχει βέβαια ένα «προβληµατάκι» µε τις πληρωµές σε ξένο νόµισµα, δηλαδή στις εισαγωγές, που δεν είναι και λίγες, στους εξοπλισµούς, που δεν είναι και λίγοι, και στον εξωτερικό δανεισµό ο οποίος δεν θα γίνεται σε δραχµές. Αυτά όµως τα είχε πάντοτε η Ελλάδα, µε εξαίρεση την εποχή του ευρώ και της πορείας προς το ευρώ.
Θα αρχίσει και πάλι να υπάρχει συνάλλαγµα και συναλλαγµατικοί περιορισµοί.
Αυτοί οι περιορισµοί βέβαια δεν θίγουν καθόλου τους πολύ φτωχούς και τους πολύ πλούσιους. Οι πολύ φτωχοί δεν έχουν περίσσεµα ούτε για αποταµίευση ούτε για να αγοράσουν εισαγόµενα αγαθά. Οι πολύ πλούσιοι βρίσκουν τρόπο και βγάζουν και τα λεφτά τους στο εξωτερικό.
Στη συνέχεια τους παρακαλάµε µε κίνητρα να τα ξαναφέρουν.
Οι περιορισµοί όµως θίγουν όλους τους άλλους που έχουν ή προσδοκούν να έχουν µόνιµο εισόδηµα.
Υπάρχει όµως κι ένα ακόµα ερώτηµα:
Ποια θα είναι η αρχική ισοτιµία της δραχµής προς το ευρώ; Εύκολο κι αυτό. Στην αρχή θα είναι ένα προς ένα.
Εµείς την αποφασίζουµε και θα την ορίσουµε στο ένα προς ένα για να γλιτώσουµε και τις στρογγυλοποιήσεις που τις καταριόµαστε µέχρι τώρα.
Μόνο στην αρχή όµως θα είναι ένα προς ένα. Μετά θα καθορίζουν την ισοτιµία οι διεθνείς αγορές συναλλάγµατος ανάλογα µε την προσφορά και τη ζήτηση δραχµών έναντι ξένων νοµισµάτων σε αυτές.
Η ζήτηση δραχµών, όπως πάντα, θα είναι µικρή και η προσφορά, επίσης όπως πάντα, µεγάλη άρα θα ξαναρχίσει η διολίσθηση και οι υποτιµήσεις.
Στην αρχή, µε το ένα προς ένα η γενιά των 700 ευρώ θα γίνει η γενιά των 700 δραχµών. Εµείς όµως σιγά σιγά µπορούµε και να το αυξήσουµε και να την κάνουµε γενιά των 1000 δραχµών. Αυτό ακούγεται καλό. Αν όµως µέχρι τότε επίσης σιγά σιγά έχει υποτιµηθεί η δραχµή µας στο µισό της αξίας τού ευρώ η γενιά των 1000 δραχµών θα έχει γίνει η γενιά των 500 ευρώ. Και αυτό δεν ακούγεται και τόσο καλό.
