Yπερδιάγνωση – Σε ήπιες ασθένειες τα φάρμακα δεν ωφελούν, μόνον βλάπτουν

Από το ιστολόγιο CODEHEALTH με τίτλο

ΥΠΕΡΔΙΑΓΝΩΣΗ. ΜΑΘΗΜΑ 2ο

Αυτό που πρέπει να συγκρατήσετε από το προηγούμενο μάθημα είναι ότι αν πάσχετε από κάτι, οι πιθανότητες να ωφεληθείτε από μία θεραπεία -π.χ. αντιυπερτσική αγωγή- μειώνονται όσο ηπιότερη είναι η πάθησή σας
-π.χ. ελαφριά και όχι βαριά υπέρταση. 1 στους 1,4 σοβαρά υπερτασικούς θα ωφεληθεί από τα αντιυπερτασικά χάπια, ενώ μόνο 1 στους 18 ελαφρώς αντιυπερτασικούς.

Γενικώς, για οποιαδήποτε πάθηση μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικού βαθμού σοβαρότητα, τα αναμενόμενα οφέλη από την φαρμακευτική αγωγή είναι τόσο λιγότερα όσο ελαφρύτερη είναι η μορφή της πάθησης.
Κάτι τέτοιο δεν ισχύει βέβαια για παθήσεις με δυαδικές εκβάσεις (π.χ χολέρα, δεν υπάρχει σοβαρή και ελαφριά χολέρα. Είτε την έχεις και πεθαίνεις από διάρροια, είτε όχι και γλυτώνεις).

Επανέρχομαι στην υπέρταση και στο NNT. Όσοι πάσχουν από οριακά υψηλή πίεση και παίρνουν φάρμακα, έχουν πολύ λίγες πιθανότητες να δουν κάτι καλό από αυτά.
Συγκεκριμένα στους 17 από τους 18 το φάρμακο δε θα δουλέψει. Ε και, θα μου πείτε, μπορεί να είμαι ο 1 στους 18. Εδώ ελπίζω ότι η γυναίκα μου κάποτε θα καταλάβει ότι όταν βλέπω τον τελικό Ρεάλ-Μπαρτσελόνα δε θα πρέπει να μου ρωτάει "ποίοι είναι αυτοί με τα άσπρα παντελονάκια" (πιθανότητες 1 στις 1000), γιατί να μην ελπίζω ότι θα με πιάσει το χάπι.

Επειδή είμαι μίζερος, θα απαντήσω ότι θα ξοδέψετε τζάμπα χρόνο και χρήμα.
Χρήμα για τα φάρμακα και χρόνο και ταλαιπωρία για παρακαλάτε τους γιατρούς του ΙΚΑ να σας γράψουν τις συνταγές. Θα μου πείτε, και πολύ λογικά θα κάνετε, ότι είστε διατεθειμένος να αντέξετε και τα έξοδα και την ταλαιπωρία, επειδή ΣΤΟ ΚΑΤΩ ΚΑΤΩ -και να μην είστε ο 1 στους 18- ΤΙ ΚΑΚΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΘΕΤΕ;

Ε λοιπόν, και τζάμπα να σας τα δίνουν και στο σπίτι να σας τα φέρνουν, αν είστε στους 17 από τους 18, αφού δεν πρόκειται να δείτε κάτι καλό, το μόνο που μπορείτε να περιμένετε είναι ΒΛΑΒΗ.
Είτε αυτή λέγεται λιποθυμικές τάσεις, είτε στυτική δυσλειτουργία, είτε βήχας, είτε κόπωση.
Όλα αυτά δεν αξίζει να τα ρισκάρετε, εκτός και αν η πίεσή σας συνιστά πραγματικό πρόβλημα. Αλλιώς, έχετε εισέλθει στην περιοχή της υπερδιάγνωσης, δηλαδή της αγωγής για κάτι που δεν επρόκειτο ποτέ να σας απασχολήσει αν δεν το διέγνωσκε ο γιατρός σας. Στην περιοχή μίας αγωγής που η πιθανότητα να σας βλάψει είναι μεγαλύτερη από το να σας ωφελήσει.

Το ερώτημα λοιπόν είναι ένα, το εξής: από ποιά πίεση και πάνω τα αναμενόμενα οφέλη μάλλον υπερβαίνουν τις αναμενόμενες βλάβες;
Που τραβάμε τη γραμμή που χωρίζει το παθολογικό από το φυσιολογικό; Την αρρώστια από την υγεία.
Απάντηση δεν υπάρχει.
Ένα είναι το σίγουρο. Τις τελευταίες δεκαετίες αυτή η γραμμή εισέρχεται ολοένα και περισσότερο στην περιοχή αυτού που μέχρι πρότινος θεωρούνταν φυσιολογικό, βαφτίζοντας ολοένα και περισσότερους ανθρώπους ασθενείς.
Το φαινόμενο αυτό δεν περιορίζεται μόνο στην υπέρταση.
Οι γιατροί αλλάζουν τον ορισμό της ασθένειας για όλο και περισσότερες παθήσεις. Διαβήτης, χοληστερίνη, οστεοπόρωση, κατάθλιψη και ότι άλλο θέλετε. You name it you have it.